Fotoğrafçılıkta Diyafram Ne Demektir? Fotoğrafçılıkta derinliğin artması ya da azaltılması veya aynı alanın netlik ayarı için kullanılan terime diyafram denir.
Diğer bir açıdan diyafram; “Objeden yansıyan ışınların ne kadar yoğunlukta ve şiddette sensöre düşeceğini belirleyen sistemdir”. İngilizce Aperture (açıklık) kelimesiyle ifade edilirken, Fransızca “diaphragme” kelimesinden türetilerek oluşmuştur.
Diyafram, ışığın yoğunluğunu ve net alan derinliğini kontrol eder ve iki temel fonksiyonu vardır. Değer ise F ile gösterilir. Peki nedir bu f? Nikon makinalarımızda A modu (diyafram öncelikli mod) ile karşımıza çıkar.
Diyaframı bir evin penceresindeki jaluzi perde gibi düşünebilirsiniz. Jaluzi kapalı ya da kısıksa evin içine o kadar az ışık girer. Jaluzi ne kadar çok açık olursa evin içine o kadar çok ışık girer. Açıklık ne kadar fazlaysa ortamdaki ışık o kadar çabuk toplanarak aynaya ulaşır. Bu durum aynı zamanda ışığın az olduğu ortamlarda daha etkili fotoğraf çekmemizi sağlar.
Fotoğrafçılıkta Diyafram Nedir? – Açıklığı, Değeri ve Ayarı Nasıl Yapılır?
Hangi Değerlerle Gösterilir?
Artık f değerinin ne olduğunu biliyorsunuz. Peki bu değer artış ve azalışların ne ifade ettiğine bakalım. f 1.0- f 1.2 – f1.4 – f1.8 – f2 – f2.8 – f4 – f5.6 – f8 – f11 – f16… gibi değerler alır. Her değer artışında makineye giren ışık miktarı bir önceki miktarın yarısına iner.
Yani sayı büyüdükçe diyafram açıklığı azalır.
Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi düşük f değerinde diyafram bıçaklarının açıklığından dolayı içeri daha fazla ışık girecektir. Aşağıdaki örnekte f/16 da en az ışık girecektir.
Fotoğrafı Nasıl Etkiler?
Diyafram sadece ışık miktarını ayarlamaz. Oluşan görüntüyüde doğrudan etkiler. Sensöre ne kadar az ışık düşerse, örneğin açık diyafram (küçük f değeri) odaklama yaptığımız bölge netken, geriye kalan alanların bulanık olmasına neden olur. Bu durum aynı zamanda fotoğraftaki konunuzun daha belirgin olmasını sağlar.
Bu durum alan derinliği olarak ifade edilir. Yani netlemiş olduğunuz konu diğer alanlardan tamamen ayrılır (lensinizin özelliklerine ve konuya olan uzaklığınıza göre bu etki değişir). Tam tersi olarak fotoğrafınızda daha geniş bir alanın net çıkmasını istiyorsanız f değerini yükseltmemiz (büyük f değeri) gerekecektir (Örneğin manzara çekimlerinde).
Nikon fotoğraf makinanızı A moduna aldıktan sonra tekerlek yardımıyla diyafram açıklığı değiştirilebilir (diğer modlara ilerleyen konularda değinilecektir).
Diyafram Değerleri Nasıl Okunur?
Peki objektiflerin üzerinde gözüken bu f değerlerini nasıl okuruz? Nikon 18-105 mm VR Lens f/3.5-5.6G ED kit lensi örnek alarak bu değerleri açıklamaya çalışalım.
Kit lensimizin üzerinde f/3.5-5.6 yazmaktadır.
İlk değer yani f/3.5, en küçük odak uzaklığında lensimiz sahip olduğu en küçük f değeri iade ederken;
İkinci değer f/5.6 ise sahip olduğu en küçük f değeri‘ni ifade etmektedir.
Eğer sabit odak uzaklıklı bir lensiniz varsa; tek bir odak uzaklığı olduğundan en geniş açıklık, yani en küçük f değeri lensin üzerinde yazmaktadır.
Fotoğrafınıza derinliği veren diyafram aynı zamanda konunun etkisini de belirleyeceği için ideal bir şekilde ayarlanmalıdır. Fotoğraf çekmenin üç temel faktöründen diğer ikisi olan “Enstantene nedir?” ve “ISO nedir?” isimli yazılarımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Fotopedi.Org Facebook Sayfasını Takip Edin:
tubans
14/10/2011 at 08:20
Çok aydınlatıcı, kolay ve anlaşılır bir yazı olmuş. Diğer yazılarınızı da bekliyoruz. İlker Bey.
alperor
14/10/2011 at 08:24
Çok güzel bir yazı.Tebrikler. Diyaframımız açık fotoğraflarımız keskin olsun. 🙂
Burçin
14/10/2011 at 10:46
çok faydalı bir yazı olmuş.
Yusuf Demirci
14/10/2011 at 11:03
Teşekkürler konu hakkındaki bilgi dağarcığım arttı. devamını bekliyorum 🙂
Mahmut Altıaylık
01/06/2012 at 10:31
Diyafram fotoğrafı nasıl etkiler *** başlığı altındaki konuda
sensöre nekadar az ışık düşerse odaklama yaptığımız alan net geri kalan arka plan flu olur demişsiniz ..bu nun anlamı diyaframı kısmakmı yada açmakmı .burda bir ifade sürçmesi var zannedesem..mesela ben 18-105 mm lensi kullanarak 85 mm vada 105 mm de f 5,6 da 2- yada 3 metreden bir portre çektiğim zaman netlediğim portre gayet net ve arka plan flu oluyor .yani portre arka plandan ayrılmış oluyor.ama dediğiniz gini f değerini kısarsak yani sayısall olarak artırırsak mesela f 11 gibi daha çok net alan elde ediyoruz…tabi enstantane değerleride bu ayarlara göre değişkenlik göstermektedir ..selam ve hürmetlerimle
Özgür Yıldırım
29/08/2015 at 12:54
Lensin üzerindeki bu f değeri 18 mm. de minimum 3.5 oluyor şeklinde ifade etmişsiniz. Merak ettiğim konu 18mm de body üzerinden daha küçük bir f degeri ayarlayamazmiyim?
Kadircan Öksüzoğlu
15/10/2015 at 09:32
Teşekkürler
ÖZCAN CAN CAN
09/05/2017 at 11:19
ilk baştaki açıklamada bi yanlışlık var,düzeltilsin bence.yanlış yönlendirme olacaktır.
********Fotoğrafı Nasıl Etkiler?
Diyafram sadece ışık miktarını ayarlamaz. Oluşan görüntüyüde doğrudan etkiler. SENSÖRE NEKADAR AZ ışık düşerse, örneğin açık diyafram (küçük f değeri) *******konuyu okuyanlar için ;
Küçük F değeri sensöre fazla ışık girmesi demektir arkadaşlar.
admin
24/01/2019 at 17:06
merhaba açık diyafram (düşük f değeri) demişsiniz. burada bir hata var. tam tersi olması gerek miyor mu?
mehmet
31/03/2019 at 11:33
Merhabalar..Fotoğraf tutkusu hep vardı fakat nereden nasıl ne şekilde başlayacağımı bilemezdim,sanki bir sarmal yapı gibi dururdu hep ta ki sizin sayfanızla karşılaşana dek..Teşekkür ediyorum ediyorum emeğiniz ve oluşturduğunuz bu bilgi dünyası için.Umarım hayat hep size sunmak istediklerinizi sunar..